ಸುಭಾಷಿತ  - ೪

ಉಚಿತಂ ವ್ಯಯಶೀಲಸ್ಯ ಕೃಶತ್ವಮಪಿ ಶೋಭತೇ।
ದ್ವಿತೀಯಶ್ಚಂದ್ರಮಾ ವಂದ್ಯೋ ನ ವಂದ್ಯಃ ಪೂರ್ಣಚಂದ್ರಮಾ।।

ಪದಚ್ಛೇದ:
ಉಚಿತಂ ವ್ಯಯಶೀಲಸ್ಯ ಕೃಶತ್ವಂ ಅಪಿ ಶೋಭತೇ।
ದ್ವಿತೀಯಃ ಚಂದ್ರಮಾ ವಂದ್ಯಃ ನ ವಂದ್ಯಃ ಪೂರ್ಣಚಂದ್ರಮಾ॥

ಅನ್ವಯ ಅರ್ಥ:
ಉಚಿತಂ(ಯುಕ್ತವಾಗಿ) ವ್ಯಯಶೀಲಸ್ಯ(ಖರ್ಚು ಮಾಡುವವನಿಗೆ)
 ಕೃಶತ್ವಂ ಅಪಿ(ಕ್ಷೀಣತ್ವವೂ)
ಶೋಭತೇ(ಶೋಭಿಸುತ್ತದೆ)
ದ್ವಿತೀಯಃ(ಬಿದಿಗೆಯ)
ಚಂದ್ರಮಾ(ಚಂದ್ರನು)
ವಂದ್ಯಃ(ಪೂಜಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಾನೆ) ।
ಪೂರ್ಣಚಂದ್ರಮಾ(ಪೂರ್ಣಚಂದ್ರನು) ನ ವಂದ್ಯಃ(ಪೂಜಿಸಲ್ಪಡುವುದಿಲ್ಲ) ।।


ಭಾವಾರ್ಥ:

 ಸತ್ಪಾತ್ರರಿಗೆ ಧಾರಾಳವಾಗಿ ದಾನ ಮಾಡಿ ಒಬ್ಬನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸೋತರೂ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಅವನಿಗೆ ಮನ್ನಣೆ ಇದೆ.
ಯಾರಿಗೂ ಕೊಡದೆ ಸದಾ ಸಂಗ್ರಹ ಮಾಡಿ ಶ್ರೀಮಂತನಾಗಿದ್ದರೆ ಎದುರಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರೂ ಅವನನ್ನು ಹೊಗಳುವರು ಆದರೆ ಅಂತರಂಗಲ್ಲಿ ಅವನನ್ನು  ಪೂಜಿಸಲಾರರು.
 ಬೆಳಕು ಚೆಲ್ಲಿ ಚೆಲ್ಲಿ ದಿನಕ್ಕೊಂದು ಕಲೆಯಷ್ಟು  ಕ್ಷೀಣಿಸಿ  ಕೇವಲ ಗೆರೆಯ ಹಾಗಿರುವ ಬಿದಿಗೆ ಚಂದ್ರನನ್ನು  ಎಲ್ಲರೂ ದೇವರ ಹಣೆಲ್ಲಿಯೋ ಶಿಖೆಯಲ್ಲಿಯೋ  ಇಟ್ಟು ಪೂಜಿಸುವರು.

ಅದೇ ಪೂರ್ಣಚಂದ್ರನ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ನೋಡಿ ಹೊಗಳಬಹುದೇ ಹೊರತು ಯಾರೂ  ಪೂಜಿಸಲಾರರು.